W świecie gliny: Sztuka tworzenia ceramiki w Amantenago del Valle
Amatenango del Valle to miejscowość na południu Meksyku w stanie Chiapas, położona 40 km od San Cristobal de Las Casas. Amatenango słynie w całym Meksyku, a także na świecie z niepowtarzalnych wyrobów glinianych, które zdobione są drobnymi, bardzo charakterystycznymi wzorami.
Amatenango del Valle
Są one na tyle unikatowe, że jeśli kiedykolwiek spotkacie je w innym miejscu, będziecie wiedzieć, że dany produkt pochodzi właśnie stąd. Ludzie zamieszkujący tę miejscowość to społeczność Tzetzal, którzy posługują się językiem o tej samej nazwie. Tradycja rzemieślnicza sięga tutaj jeszcze czasów przedkolumbijskich. Garncarstwem zajmują się głównie kobiety, które przekazują tradycję i wiedzę sobie z pokolenia na pokolenie. Już jako małe dziewczynki tworzą swoje pierwsze kubki czy słynne jaguary, bawiąc się gliną niczym plasteliną. Kobiety z Amatenango noszą tradycyjne stroje, które charakteryzują czerwono-pomarańczowy huipil, niebieską chustę na głowie oraz granatową spódnicę. Innym strojem z tej miejscowości jest biała bluzka z koronkową górą oraz kolorowy fartuch.
Sama glina pochodzi z okolic miejscowości i przewozi się ją do Amatenango w 20-kilogramowych workach. Następnie jest rozgrzebana i zmieszana z piaskiem. Nie używa się koła garncarskiego; kształty wytwarzane są ręcznie poprzez dodawanie kolejnych fragmentów gliny.
Po procesie modelowania oczekuje się kilka dni, aż przedmiot całkowicie wyschnie, po czym następuje proces wygładzania. Figura jest szlifowana za pomocą małego kamienia. Następnie naczynia są wkładane do pieca i wypalane.
Do 2017 roku wypalanie naczyń odbywało się na zewnątrz. Przed domem rozpalano ognisko, a wokół niego układano formowane z gliny przedmioty. Było to bardzo niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia. W 2017 roku Państwowa Szkoła Ceramiki rozpoczęła projekt, którego celem było wybudowanie pieców rodzinom z Amatenango zajmującym się ceramiką. Projekt ten wprowadził ogromną zmianę w pracy rzemieślników, nie tylko pomagając im w całym procesie, ale także rozpowszechniając i promując niezwykłą sztukę tej społeczności. Po procesie wypalania następuje zdobienie, czyli najbardziej misterny i skrupulatny etap pracy z gliną. Na naczynia i dekoracje nakładane są cienkim pędzelkiem małe kropki i linie, tworząc niepowtarzalne wzory.
Niemożliwym jest znalezienie dwóch identycznych produktów. Najbardziej popularnym i charakterystycznym produktem, który powstaje w warsztatach Amatenango, jest gliniany jaguar. W Chiapas ma on bardzo duże znaczenie i jest symbolem siły i mocy. Drugim takim produktem są kury (albo gołebie, oceńcie sami), które są wszechobecne w San Cristobal de las Casas.
